vrijdag 27 september 2013

Over preken, zingen en praktische oecumene



Het is de afgelopen jaren* gelukt een nieuwe bijbelvertaling (dé Nieuwe Bijbelvertaling) uit te geven waaraan mensen meewerkten met een heel verschillende geloofsovertuiging; naast joden en rooms-katholieken ook doopsgezinde -,  remonstrantse- , evangelische,  pinkster- ,  hervormde en diverse soorten gereformeerde protestanten.  In theologische discussies  -  dus met betrekking tot de vraag hoe de bijbel die ze samen gemaakt hadden, uitgelegd moest worden - stonden  ze waarschijnlijk mijlenver uit elkaar en toch kwam de gemeenschappelijke vertaling er. Nu kom ik in het ND van afgelopen zaterdag (20 oktober) twee artikelen tegen die bij mij de vraag doen rijzen of zoiets ook mogelijk is op ander terreinen. Noem het maar praktische oecumene. 

Preken
Op pagina 2, de kerknieuwspagina, wordt een samenvatting gegeven van een artikel van prof. Dr. A. Baars in De Wekker onder de kop Tekstkeuze. Ik herken de behoefte van Baars aan een ‘leidraad’, maar ook de bezwaren tegen de huidige roosters. Inderdaad; iedere drie jaar dezelfde tekstgedeelten, waarbij dan  soms ook weer heel selectief gewinkeld is in Bijbelboeken. Wat bijvoorbeeld te denken van het rooster De eerste dag; dat gaf voor 7 januari j.l. als evangelielezing Luc 3:15-16 en 21-22. Dat men de verzen 19 en 20 er tussenuit haalt, is nog te begrijpen, maar waarom vers 17 en 18 (over de wan en het kaf in het onblusbare vuur) sneuvelde, is me een raadsel. Of heeft het te maken met eenzelfde keuze als bij de lezing van sommige profetenboeken: wel het zoet maar niet het zuur; wel de heilsprofetieën maar niet die enge dreigende taal die ertussen staat? Toen ik begon te preken, heb ik me regelmatig afgevraagd wat het verband was tussen de oud – en de nieuwtestamentische lezing op het rooster. Tot ik ontdekte dat dat er niet was; het gaat gewoon om twee losse roosters die naast elkaar zijn gezet.
Is het niet mogelijk, zo vraag ik me af, met dezelfde ‘kerkelijke breedte’ als bij de NBV,  te komen tot een leesrooster waarin de hele bijbel aan de orde komt. Dat kan dan uiteraard niet in drie jaar; daar is minimaal 7 jaar voor nodig, waarschijnlijk 10 of 12. Ieder jaar kan een deel van een evangelie aan de orde komen, maar ook een stuk uit de brieven en de verschillende delen van het Oude Testament. Als ik me niet vergis, gaat het leesrooster van het NBG ook de hele bijbel door; het ‘preekrooster’ zou aan het leesrooster aan gepast kunnen worden, of andersom. Bij het samenstellen van het rooster zouden bestaande roosters en het kerkelijk jaar zoveel mogelijk gerespecteerd  kunnen worden.

Zingen
Verderop in de krant, op pagina 11, gaat het over het nieuwe liedboek van de PKN dat er in 2012 zou moeten zijn. Ik denk dat je hele grote vragen kunt stellen bij de intenties van de kerk en de kerkorde:  met dit project: het bevorderen “van de eenheid in de kerk door het aanbieden van een of meer psalm- en gezangboeken”. Iedereen zal er iets van z’n gading in vinden, maar heel velen zullen ook te weinig vinden van de liederen waar zij de voorkeur aan geven. Ik verwacht dan ook niet dat gemeenten hun 2e bundel (of dat nu de Randstadbundel, Taizé of de Evangelische Liedbundel is) de deur uit zullen doen als dit liedboek klaar is; daarnaast zal er bij bepaalde gelegenheden uit nog weer een andere bundel gezongen blijven worden, vanaf een kopietje of van de muur.   In onze gemeente hebben we, naast de 150 psalmen,  al 1.000 gezangen en liederen  (491 in het Liedboek voor de Kerken en 509 in de Evangelische Liedbundel). Maar toen ik de afgelopen maanden Ezechiël doorpreekte ( 48 hoofdstukken lang ), vond ik in de registers van de genoemde bundels slechts een handvol liederen. Misschien biedt Troost in zo’n geval uitkomst, denk je dan, maar die hebben we dan weer even niet bij de hand.
Is het niet mogelijk, denk ik dan verder, om naast dit nieuwe liedboek - want ik begrijp dat het voor sommigen erg belangrijk is dat die papieren versie er ook komt – een site te maken met ‘alles’ wat er in kerken en gemeenten gezongen wordt: oude en nieuwe psalmen, oude en nieuwe gezangen, Troost, Oosterhuis, Johannes de Heer, Opwekking, Alles wordt nieuw, het hele (kinder-)repertoire van Elly & Rikkert enz. Gemeenten kunnen dan een abonnement nemen en verder per gezongen lied betalen; is de kwestie van de rechten ook gelijk goed geregeld.
Dat betekent dan: zingen van de muur. Maar ook nu al gebeurt dat in toenemende mate, en niet alleen in evangelische gemeenten. In 2012 (maar het zal wel 2015 worden, of 2017) zal internet waarschijnlijk nog veel meer mogelijkheden bieden en het zou dom zijn daar nu niet al vast rekening mee te houden (misschien moet de begeleiding van de liederen ook wel beschikbaar zijn, met een dreigend tekort aan organisten in het vooruitzicht).

Zomaar wat ideeën  die al langer mij leefden; gratis en geheel vrijblijvend aangeboden, in de hoop dat ze ergens worden opgepakt.

* In 2004 als  ingezonden artikel geplaatst in het Nederlands Dagblad.







Geen opmerkingen:

Een reactie posten