Andere talen en culturen ontmoeten: het kan ook zonder vliegtuig

De luchtvaart is volgens Bart Markerink een zegen (ND 8 mei). Op alle argumenten die hij daarvoor aanvoert is volgens mij het nodige af te dingen, maar ik wil me beperken tot de eerstgenoemde ‘zegen’. Hoewel ik mij zelf niet of nauwelijks per vliegmachien verplaats, meen ik toch wat vraagtekens te kunnen zetten bij de verbindende kracht van het vliegverkeer. Brengt vliegverkeer inderdaad mensen uit verschillende volkeren en culturen bij elkaar? En zijn er gaan andere en betere - goedkopere, milieuvriendelijkere en minder tijdrovende - manieren om dat doel te bereiken?

Er zijn ongetwijfeld mensen die op reis gaan om andere volkeren en culturen beter te leren kennen. Ze nemen daar dan de tijd voor en kiezen voor een reisbureau dat die ontmoeting met andere volkeren ook nadrukkelijk beoogt  en mogelijk maakt (of gaan op eigen houtje). Ze overnachten ook niet in een 4- of 5 sterrenhotel, maar ‘bij mensen thuis’. 

Maar als ik het goed begrijp, stappen de meeste mensen in een vliegtuig om even bij te kleuren aan een ver strand, in een paar dagen de hoogtepunten van een verre stad te zien of om een paar weken door te brengen op een camping of in een resort met voornamelijk of uitsluitend gasten uit hun eigen cultuur. Natuurlijk ontmoeten ze dan wel vertegenwoordigers uit de plaatselijke bevolking; die brengen hun drankjes en eten, of maken hun kamer en wc schoon. En voor zover er dan ontmoetingen zijn met de plaatselijk bevolking, krijgt dat heel makkelijk het karakter van aapjes kijken.

Maar wie zich wil verbinden met andere volkeren en culturen, heeft daarvoor nog veel andere manieren. Kijk bijvoorbeeld eerst eens rond in eigen dorp, wijk of stad. Grote kans dat daar minimaal één inwoner is uit zo’n ander volk of cultuur. Zelf woon ik tussen een groep Polen aan de ene kant en Turkse gezinnen aan de andere. In mijn wijk leven mensen uit nog veel meer landen en culturen. Voor wie dat niet geldt, is er altijd de mogelijkheid in een wat minder bleke wijk te gaan wonen en/of zich te  melden als vrijwilliger bij een azc of Vluchtelingenwerk. 

Wie toch liever mensen uit andere volkeren en culturen in hun eigen omgeving ontmoet, is mijn advies: ga toch fietsen. Op europafietsers.nl staan veel tochten die je in alle hoeken van Europa brengen (veelal kun je die vanaf de eigen voordeur beginnen, anders zijn er waarschijnlijk wel treinen waarin de fiets mee mag). Er zijn ook heel veel mogelijkheden om fietstochten buiten Europa te maken; helaas zit daar dan meestal weer een vervuilende vliegreis aan vast (dus doe het dan niet ieder jaar twee of drie weken, maar bijvoorbeeld éénmaal in de vijf jaar voor twee of drie maanden; dan heb je waarschijnlijk een volk en cultuur écht ontmoet).  

Fietsvakanties: het is en blijft wel de manier om verbonden te worden met mensen uit andere volkeren en culturen: je ontmoet autochtonen aan wie je de weg vraagt, die je wat fruit verkopen uit hun winkeltje of stalletje. die onderdak voor je hebben of die zomaar een praatje willen maken. 

In aanloop naar Pinksteren nog een laatste advies: stap eens een kerkdienst binnen van mensen uit een andere cultuur. Want de Geest spreekt alle talen, en doet ons elkaar verstaan. 

In iets gewijzigde vorm geplaatst op de opiniepagina van het Nederlands Dagblad dd. 13 mei 2018 onder de titel Vliegen voor cultuur hoeft niet