Mijn vrouw en ik maken al een aantal jaren dankbaar gebruik van Eerst dit, "de bijbelpodcast van de EO, IZB, en NPO Radio 5 die je elke werkdag helpt ontdekken wat Jezus volgen voor jou betekent.” Een prima initiatief, wat ons betreft. Maar wel met één uitzondering: het rooster.
Neem de lezingen vanaf Pasen. Na de paasdagen met het slot van Matteüs éérst twee dagen Psalm 139; niks mis mee. Maar daarna begin het rooster aan een wonderlijke slingerbeweging: steeds één of twee dagen Nehemia, afgewisseld met één dag 1 Korintiërs, vanaf hoofdstuk 5. En dan ook niet het hele bijbelboek; van beide bijbelboeken worden gedeelten weggelaten. Bij sommige van die gedeelten - zoals de 'lijst van teruggekeerde ballingen' in Nehemia 7 - kan ik me nog wel iets voorstellen, maar waarom bij de lezingen uit de Korintebrief gedeelten ontbreken, is mij een raadsel. Ik snap ook dat het niet nodig, en soms ook niet wijs is ieder bijbelboek aan één stuk te laten lezen, maar op deze manier wordt het wel erg hap-snap. Als ik terugzoek in het rooster, zie ik dat in februari al een paar gedeelten uit de eerste hoofdstukken van 1 Korintiërs aan de orde kwamen. Maar in de tussenliggende maanden zijn er lezingen uit Numeri, Spreuken, de Bergrede en Romeinen.
Dat is allemaal niet voor iedereen een even groot probleem. Mijn vrouw en ik kregen allebei een vrij degelijke christelijke opvoeding, met - zeker in mijn geval - alles erop en eraan: (kinder-)bijbel aan tafel, zondagsschool, een lagere school waar nog bijbelverhalen werden verteld, catechisatie, jeugdclub enz. Dan lukt het meestal wel een bijbels figuur of een bijbelboek te plaatsen. Zodoende kon ik niet alleen de bijbelboeken al vroeg opdreunen, maar leerde ik ook de namen van de zonen van Jakob, én de Rechters (die toen nog richteren heetten) uit mijn hoofd.
Maar er zijn ook christenen die het voorrecht van zo'n opvoeding niet hebben. En dan is de vraag hoe die zicht moeten krijgen op het geheel van de Schrift, en hoe zij voorkomen dat ze blijven steken in een aantal 'bemoedigende' bijbelteksten. Want het aanbod daarvan is groot, leerde even googelen mij. Ik las ooit dat Jeremia 29:11 de meest gezochte bijbeltekst is op internet; kennelijk heeft die Johannes 3:16 en Psalm 23 verdrongen van de eerste plaats. Maar de woorden over Gods plan staat wel in een context; Israel moet het ermee doen tijdens de komende 70 jaren ballingschap, én met een uitdagende roeping: de bloei van de stad zoeken.
Er zijn ook mensen die de zich voornemen de bijbel in een jaar tijd helemaal te lezen. Mooi als dat lukt. Maar ik lees in een artikel over twee van hen óók dat velen "stranden bij de wetten in Leviticus" (ND 13 februari, p. 6). En ik ben bang dat het Eerst dit-rooster ook niet echt helpt om de bijbel toegankelijker te maken.
Ik heb de afgelopen tijd gepoogd mijn moeite met het Eerst-dit-rooster, maar ook mijn ideeën over een alternatief, onder de aandacht te brengen van de organisaties 'die er over gaan' en van organisaties die voor een alternatief zouden kunnen zorgen. Daarop kreeg ik steeds óf geen reactie, óf een uitermate nietszeggende. Dus misschien is het geen probleem, maak ik dat er zelf van. Maar ik heb de overtuiging dat je met eenzelfde opzet meerdere doelen zou kunnen dienen. Nog steeds, als nu, christenen dagelijks ‘voeden’ door een bijbelgedeelte en een meditatieve toelichting daarop. Maar door de (hele) bijbel méér chronologisch en met meer aansluitende gedeelten te lezen, en zaken af en toe kort toe te lichten zaken kan er ook meer inzicht ontstaan in de geschiedenis van Israel en de vroege kerk.
In sterk verkorte vorm geplaatst op een opiniepagina in het Nederlands Dagblad van 12 mei 2023 onder de titel Podcast 'Eerst Dit' te hapsnap.
